Merhaba sevgili detailforum bu virüsten sıkıldığımız günlerde uygun yeri olmayanlar malum pek detay yapamıyoruz ben de detay yapamayınca açıkçası baya sıkıldım daha sonra detaya neden bu kadar bağlıyız diye düşündüm acaba detailing bir hastalık mı yoksa bir hobi mi hastalığa varan yönleri mevcut mu diye düşündüm hem de foruma içerik olsun diye başladım araştırmaya. Önce kâğıda not aldım baktım 3 4 sayfa çıktı buraya özetini yazıyorum ama özeti bile uzun yanınıza çay kahve alın başlıyoruz
İlk başta detailingin hastalık olup olmadığına bakmak için farklı dillerde arama motorundan taradım lakin direkt olarak detailingle ilgili bir makale çıkmadı
Ben de araba yıkama detay ürünü alma detailingin temel taşları olduğu için bunlarla ilişkili hastalıklara baktım sonuçta detay da bir nevi temizlik hastalığı bir nevi detay ürünü alma hastalığı.
Detay ve araba yıkama konusunda yabancı detay forumlarında birkaç postta geyik amaçlı obsesif kompulsif bozukluk vs denilmiş hatta obsessive compulsive detailing adlı bir işletme de var adam adını öyle koymuş
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) yineleyici obsesyonlar ve/veya
kompulsiyonların görüldüğü, genellikle süreğen ve kimi zaman da epizodik gidiş
gösteren, kişinin günlük işlevlerini etkileyen bir hastalıktır.
Obsesyon sözcüğü Latince kuşatma anlamına “obsideratum” / “obsidere”
sözcüğünden gelmektedir ve kişinin isteği dışında ısrarlı ve zorlayıcı bir şekilde
aklına gelen, kişi tarafından saçma ve mantık dışı olarak görülen, anksiyete ortaya
çıkartıcı, yineleyici özellikteki düşünce, dürtü ya da imgeler olarak tanımlanmıştır.
Kişi, obsesyonlarını kendi zihninin bir ürünü olarak görür; bunların dışarıdan zihnine
sokulmuş olduğunu düşünmez.
Kompulsiyonlar ise; kişinin obsesyonlarına yanıt olarak ya da belirli kurallara göre gerçekleştirmek zorunda olduğunu hissettiği, yineleyici törensel davranışlar
veya zihinsel eylemlerdir. Anksiyeteyi azaltmayı, bazı korkulan olayları ve durumlarıengellemeyi amaçlayan bu törensel eylemler, kişi tarafından aşırı ya da mantıksız olarak algılanmaktadır.
Bu tanımı ve kısa açıklaması pek anlamadınız farkındayım kısaca OKB bir anksiyete(kaygı) hastalığı obsesyon bir nevi saplantı kompülsiyon ise zorlantı yani saplantısını yapma diyelim
Yani detay yapmak arabayı temizlemek isteği bir nevi saplantımız detayı yapmak da zorlantımız olabilir mi? Sonuçta temizlik hastalığı denilen durum da bir OKB dir
Obsesyonlara örnek:
Mikrop bulaşmasından korkmak
Düzen simetri bozukluğu
Hastalık kapma korkusu vs
Kompülsiyonlar ise tipik olarak haz verici olmamasıyla dürtüsel bir eylemden kaynaklanmasıyla bilinir
Hangimiz haz almadan detay yapıyoruz ki?
Ayrıca OKB li hastalarda eşlik eden sıklıkla bağımlı kişilik bozukluğu histrionik kişilik bozukluğu vb psikolojik sorunlar bulunuyor
Yetmedi OKB lilerde Seratonin seviyeleri oldukça düşük bulunuyor düşük seratonin seviyeleri ise öfke kontrol zorluğu depresyon uyku bozukluğu gibi hastalıklara sebep oluyor detaycılarda ise bu bir ortak özellik değil yani özetle o yabancı detay forumlarında ve bloglarda detailing bir OKB diye yazanlar ya geyik yapmış ya da sallamış (forumu çeviri ile ve hızlıca okuduğum için pek dikkat etmedim bu hususa)
Detailing ve bağımlılık konusuna ileride geleceğim şimdi temizlik yapmanın vücuttaki fizyolojik etkisindeyiz
Ketchum Global Research&Analytics in yaptığı araştırma sonucu sunduğu rapora göre 2008 yetişkin incelenmiş %72 si temiz bir evde daha iyi uyuduğunu %80 i kendini daha rahat hissettiğini söylemiş ayrıca temizliği sevenlerin empati ve dayanışma yardımlaşma düzeyleri daha yüksek bulunmuş
IMO car wash tarafından İngiltere de yapılan bağımsız bir ankette temiz ve parlak bir arabada sürücülerin %74 ü kendini daha mutlu hissetmiş
Klinik psikolog Dr Jennifier Hartstein buzdolabının lekesini almak veya arabanızın jantlarındaki yağı kiri temizlemek ruh halinizi pozitif yönde artırabilir şeklinde bir tespitte bulunmuş
Ipsos tarafından Bay clean adına yapılan çalışmada ise temizlik eyleminin vücutta adrenalin artışıyla tepki verdiğini göstermiş Bu çalışma yapılırken cilt galvanik tepkisi(GSR) ve kalp hızı(HR) da ölçülmüş yine temizlik sonrası katılımcıların %82 si daha kararlı gururlu ilham verici; daha az gergin ve düşmanca hissetmiş
Yapılan başkaca çalışmalarda da düzenli ve temiz bir ortamın vücuttaki kortizolü(stress hormonu) düşürdüğü gözlemlenmiş. Normalde kortizol herhangi bir stress durumunda köpekten kaçmadan tutun da yapay ışığa kadar her şeyde yükselir uzun süreli kronik maruziyet ise vücutta kas yıkımından bağışıklık sisteminin çökmesine depresif ruh hâline cushing sendromuna kadar bir sürü etkiye neden olur
Detailing sonrası rahatlamamız arabanın karşısına geçip seyrederek bir çay kahve içme isteği bu kortizol düşüşünden olsa gerek
Gelelim neden sürekli ürün alıyoruz? Alış veriş yapma hastalığı(Oniomania) mı var?
Oniomania da bir kompulsif bozukluk
Bu hastalıkta bir şeyler almak için dürtü oluşuyor daha çok kadınlarda görülüyor alışverişten önce gerginlik ya da uyarılma duygusunda giderek artma alışveriş esnasında haz alma doyum ve rahatlama ardından ise çok para harcadığı için pişmanlık duyma görülüyor hastalık periyodik ataklar şeklinde görülüyor Altta yatan nedenin ise çocukluktan gelen değersizlik ve sevilmeme olabileceği düşünülüyor ve genelde bu hastalar ucuz ama fazla sayıda ürün alıyor. Eğer siz de belli aralıklarla yukarıdaki belirtileri gösteriyorsanız ve gerçekten fazla detay ürünü alıyorsanız bir çeşit oniomania olabilirsiniz ama denemek maksatlı ürün alma aşamasında detaycıların ben bu tür belirtiler gösterdiğini düşünmüyorum hatta öyleki bir çok detaycı haklı olarak üstadların favori ürünlerini soruyor ki deneye deneye maddi ve manevi uğraşmayayım diye bizi asıl mutlu eden güzel ürünlerle detayı yapma aşaması ve sonrasında arabaya bakıp seyretmek peki bu bir bağımlılık mı?
Bunu anlamak için bağımlılık fizyolojisine bakacağız. Vücutta hemen her bağımlılıkta benzer mekanizma işler. Biliyorsunuz beynimiz Sinir(nöron) ve yardımcıları(nöroglia)'ndan oluşuyor sinirler arası bağlantı noktalarında sinaps denilen kavşaklar var burada çeşitli kimyasallar salınır iletim için; bağımlılıkta ise temel artan nörotransmitter Dopamindir artan dopamin vücutta bir mutluluk hissi oluşturur ve vücut buna dopamin almaçlarında bir takım değişiklikler ile tepki verir ve bir sonraki sefere o eylem daha sık tekrarlanmak istenir bu mekanizma daha çok madde bağımlılarında görülür ve bu dürtü çoğu zaman bağımlı kişiler tarafından kontrol edilemez. Yani detaycılıkta böyle bir mekanizma olduğunu düşünmüyorum çünkü hava yağmurlu veya çok soğuk olduğunda dışarı çıkıp detay yapma isteği dürtüsü bizde oluşmuyor veya kontrol edemediğimiz bir duygu değil. Detaydaki bağımlılık kısmı çalışma ödül sistemindeki gibi yani çekirdek çıtlarken bir çaba var ve ardından içindeki çekirdeğe ulaşma sonucu ödül var bundan dolayı alın şunu önümden diyoruz burada evet dopamin artışı var oyun bağımlılığı da bu şekilde çünkü birçok oyunda başarıya dakikalar içinde ulaşılıyor ama uzun süren eylemlerde bu pek geçerli değil mesela üniversite sınavına hazırlanıp sonrasında derece yapıp mutlu olmak gibi
Detay işlemi de saatler boyu süren bir eylem burada işlem sonunda dopamin artışı olsa bile muhtemelen çok düşük düzeyde ve bağımlılığı pek de tetiklemeyecek boyutta çünkü işlem uzun sürüyor. Lakin temizlik hastalarında da ön planda olmasa da bir dopamin artışı olduğunu unutmamakta fayda eğer sadece araba değil evi de sürekli temizleme yağmur çamur altında araba temizlemeden duramama vb bir durum varsa o zaman işte hasta olmuş olabilirsiniz.
Özetle benim fikrim detay bir hastalık veya bağımlılık değil bu bir hobi bu bir terapi öyle ki zihinsel engelli çocuklarda bile oto yıkama becerisi kazandırmayla olumlu sonuçlar alınmış ha siz araba dışında sürekli bir şeyler alma ihtiyacı hissediyor detay ürünü dışında başka başka alışveriş yapma dürtüsü varsa veya sürekli bir temizlik yapma isteği güdüyorsanız o zaman bir doktora başvurmakta fayda var veya kendinizi sınırlandırın bir şeyler satın almakla oluşan mutluluğun geçici olduğunu anlamaya çalışın. Unutmayın evinde az eşya olan kişilerin evi sade olan insanların daha mutlu ve sağlıklı olduğu görünmüş. Bu konular derin mevzular nörobilim ise hala karışık. Siz orta yolu bulun işte Sağlıcakla kalın
Bonus adamlar bizi özetlemiş:
Sadece Araba Hastalarının Anlayabileceği 14 Şey
Kaynakçalar(hepsini koyamadım)
The Link Between Clutter and Depression
Shiny cars make people happier
Obsesif kompulsif bozukluk ve ilişkili bozukluklar Prof. Dr.M. Reha Bayar
New Study Reveals Cleaning Has a Positive Impact on Mood
https://www.google.com/url?sa=t&sou...FjABegQIAxAB&usg=AOvVaw22jiBgsbd-p3zsjSgPAjDK
https://www.google.com/url?sa=t&sou...Vaw1Y9nvPPY7iToUdvyCiWL7u&cshid=1585944134080
İlk başta detailingin hastalık olup olmadığına bakmak için farklı dillerde arama motorundan taradım lakin direkt olarak detailingle ilgili bir makale çıkmadı
Ben de araba yıkama detay ürünü alma detailingin temel taşları olduğu için bunlarla ilişkili hastalıklara baktım sonuçta detay da bir nevi temizlik hastalığı bir nevi detay ürünü alma hastalığı.
Detay ve araba yıkama konusunda yabancı detay forumlarında birkaç postta geyik amaçlı obsesif kompulsif bozukluk vs denilmiş hatta obsessive compulsive detailing adlı bir işletme de var adam adını öyle koymuş
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) yineleyici obsesyonlar ve/veya
kompulsiyonların görüldüğü, genellikle süreğen ve kimi zaman da epizodik gidiş
gösteren, kişinin günlük işlevlerini etkileyen bir hastalıktır.
Obsesyon sözcüğü Latince kuşatma anlamına “obsideratum” / “obsidere”
sözcüğünden gelmektedir ve kişinin isteği dışında ısrarlı ve zorlayıcı bir şekilde
aklına gelen, kişi tarafından saçma ve mantık dışı olarak görülen, anksiyete ortaya
çıkartıcı, yineleyici özellikteki düşünce, dürtü ya da imgeler olarak tanımlanmıştır.
Kişi, obsesyonlarını kendi zihninin bir ürünü olarak görür; bunların dışarıdan zihnine
sokulmuş olduğunu düşünmez.
Kompulsiyonlar ise; kişinin obsesyonlarına yanıt olarak ya da belirli kurallara göre gerçekleştirmek zorunda olduğunu hissettiği, yineleyici törensel davranışlar
veya zihinsel eylemlerdir. Anksiyeteyi azaltmayı, bazı korkulan olayları ve durumlarıengellemeyi amaçlayan bu törensel eylemler, kişi tarafından aşırı ya da mantıksız olarak algılanmaktadır.
Bu tanımı ve kısa açıklaması pek anlamadınız farkındayım kısaca OKB bir anksiyete(kaygı) hastalığı obsesyon bir nevi saplantı kompülsiyon ise zorlantı yani saplantısını yapma diyelim
Yani detay yapmak arabayı temizlemek isteği bir nevi saplantımız detayı yapmak da zorlantımız olabilir mi? Sonuçta temizlik hastalığı denilen durum da bir OKB dir
Obsesyonlara örnek:
Mikrop bulaşmasından korkmak
Düzen simetri bozukluğu
Hastalık kapma korkusu vs
Kompülsiyonlar ise tipik olarak haz verici olmamasıyla dürtüsel bir eylemden kaynaklanmasıyla bilinir
Hangimiz haz almadan detay yapıyoruz ki?
Ayrıca OKB li hastalarda eşlik eden sıklıkla bağımlı kişilik bozukluğu histrionik kişilik bozukluğu vb psikolojik sorunlar bulunuyor
Yetmedi OKB lilerde Seratonin seviyeleri oldukça düşük bulunuyor düşük seratonin seviyeleri ise öfke kontrol zorluğu depresyon uyku bozukluğu gibi hastalıklara sebep oluyor detaycılarda ise bu bir ortak özellik değil yani özetle o yabancı detay forumlarında ve bloglarda detailing bir OKB diye yazanlar ya geyik yapmış ya da sallamış (forumu çeviri ile ve hızlıca okuduğum için pek dikkat etmedim bu hususa)
Detailing ve bağımlılık konusuna ileride geleceğim şimdi temizlik yapmanın vücuttaki fizyolojik etkisindeyiz
Ketchum Global Research&Analytics in yaptığı araştırma sonucu sunduğu rapora göre 2008 yetişkin incelenmiş %72 si temiz bir evde daha iyi uyuduğunu %80 i kendini daha rahat hissettiğini söylemiş ayrıca temizliği sevenlerin empati ve dayanışma yardımlaşma düzeyleri daha yüksek bulunmuş
IMO car wash tarafından İngiltere de yapılan bağımsız bir ankette temiz ve parlak bir arabada sürücülerin %74 ü kendini daha mutlu hissetmiş
Klinik psikolog Dr Jennifier Hartstein buzdolabının lekesini almak veya arabanızın jantlarındaki yağı kiri temizlemek ruh halinizi pozitif yönde artırabilir şeklinde bir tespitte bulunmuş
Ipsos tarafından Bay clean adına yapılan çalışmada ise temizlik eyleminin vücutta adrenalin artışıyla tepki verdiğini göstermiş Bu çalışma yapılırken cilt galvanik tepkisi(GSR) ve kalp hızı(HR) da ölçülmüş yine temizlik sonrası katılımcıların %82 si daha kararlı gururlu ilham verici; daha az gergin ve düşmanca hissetmiş
Yapılan başkaca çalışmalarda da düzenli ve temiz bir ortamın vücuttaki kortizolü(stress hormonu) düşürdüğü gözlemlenmiş. Normalde kortizol herhangi bir stress durumunda köpekten kaçmadan tutun da yapay ışığa kadar her şeyde yükselir uzun süreli kronik maruziyet ise vücutta kas yıkımından bağışıklık sisteminin çökmesine depresif ruh hâline cushing sendromuna kadar bir sürü etkiye neden olur
Detailing sonrası rahatlamamız arabanın karşısına geçip seyrederek bir çay kahve içme isteği bu kortizol düşüşünden olsa gerek
Gelelim neden sürekli ürün alıyoruz? Alış veriş yapma hastalığı(Oniomania) mı var?
Oniomania da bir kompulsif bozukluk
Bu hastalıkta bir şeyler almak için dürtü oluşuyor daha çok kadınlarda görülüyor alışverişten önce gerginlik ya da uyarılma duygusunda giderek artma alışveriş esnasında haz alma doyum ve rahatlama ardından ise çok para harcadığı için pişmanlık duyma görülüyor hastalık periyodik ataklar şeklinde görülüyor Altta yatan nedenin ise çocukluktan gelen değersizlik ve sevilmeme olabileceği düşünülüyor ve genelde bu hastalar ucuz ama fazla sayıda ürün alıyor. Eğer siz de belli aralıklarla yukarıdaki belirtileri gösteriyorsanız ve gerçekten fazla detay ürünü alıyorsanız bir çeşit oniomania olabilirsiniz ama denemek maksatlı ürün alma aşamasında detaycıların ben bu tür belirtiler gösterdiğini düşünmüyorum hatta öyleki bir çok detaycı haklı olarak üstadların favori ürünlerini soruyor ki deneye deneye maddi ve manevi uğraşmayayım diye bizi asıl mutlu eden güzel ürünlerle detayı yapma aşaması ve sonrasında arabaya bakıp seyretmek peki bu bir bağımlılık mı?
Bunu anlamak için bağımlılık fizyolojisine bakacağız. Vücutta hemen her bağımlılıkta benzer mekanizma işler. Biliyorsunuz beynimiz Sinir(nöron) ve yardımcıları(nöroglia)'ndan oluşuyor sinirler arası bağlantı noktalarında sinaps denilen kavşaklar var burada çeşitli kimyasallar salınır iletim için; bağımlılıkta ise temel artan nörotransmitter Dopamindir artan dopamin vücutta bir mutluluk hissi oluşturur ve vücut buna dopamin almaçlarında bir takım değişiklikler ile tepki verir ve bir sonraki sefere o eylem daha sık tekrarlanmak istenir bu mekanizma daha çok madde bağımlılarında görülür ve bu dürtü çoğu zaman bağımlı kişiler tarafından kontrol edilemez. Yani detaycılıkta böyle bir mekanizma olduğunu düşünmüyorum çünkü hava yağmurlu veya çok soğuk olduğunda dışarı çıkıp detay yapma isteği dürtüsü bizde oluşmuyor veya kontrol edemediğimiz bir duygu değil. Detaydaki bağımlılık kısmı çalışma ödül sistemindeki gibi yani çekirdek çıtlarken bir çaba var ve ardından içindeki çekirdeğe ulaşma sonucu ödül var bundan dolayı alın şunu önümden diyoruz burada evet dopamin artışı var oyun bağımlılığı da bu şekilde çünkü birçok oyunda başarıya dakikalar içinde ulaşılıyor ama uzun süren eylemlerde bu pek geçerli değil mesela üniversite sınavına hazırlanıp sonrasında derece yapıp mutlu olmak gibi
Detay işlemi de saatler boyu süren bir eylem burada işlem sonunda dopamin artışı olsa bile muhtemelen çok düşük düzeyde ve bağımlılığı pek de tetiklemeyecek boyutta çünkü işlem uzun sürüyor. Lakin temizlik hastalarında da ön planda olmasa da bir dopamin artışı olduğunu unutmamakta fayda eğer sadece araba değil evi de sürekli temizleme yağmur çamur altında araba temizlemeden duramama vb bir durum varsa o zaman işte hasta olmuş olabilirsiniz.
Özetle benim fikrim detay bir hastalık veya bağımlılık değil bu bir hobi bu bir terapi öyle ki zihinsel engelli çocuklarda bile oto yıkama becerisi kazandırmayla olumlu sonuçlar alınmış ha siz araba dışında sürekli bir şeyler alma ihtiyacı hissediyor detay ürünü dışında başka başka alışveriş yapma dürtüsü varsa veya sürekli bir temizlik yapma isteği güdüyorsanız o zaman bir doktora başvurmakta fayda var
veya kendinizi sınırlandırın bir şeyler satın almakla oluşan mutluluğun geçici olduğunu anlamaya çalışın. Unutmayın evinde az eşya olan kişilerin evi sade olan insanların daha mutlu ve sağlıklı olduğu görünmüş. Bu konular derin mevzular nörobilim ise hala karışık. Siz orta yolu bulun işte Sağlıcakla kalın Bonus adamlar bizi özetlemiş:
Sadece Araba Hastalarının Anlayabileceği 14 Şey
Kaynakçalar(hepsini koyamadım)
The Link Between Clutter and Depression
Shiny cars make people happier
Obsesif kompulsif bozukluk ve ilişkili bozukluklar Prof. Dr.M. Reha Bayar
New Study Reveals Cleaning Has a Positive Impact on Mood
https://www.google.com/url?sa=t&sou...FjABegQIAxAB&usg=AOvVaw22jiBgsbd-p3zsjSgPAjDK
https://www.google.com/url?sa=t&sou...Vaw1Y9nvPPY7iToUdvyCiWL7u&cshid=1585944134080
arabayi 50 sene yikicak sampuan vardir hala aliyoz 